Doleansie

Doleansie (om te doleer) is om 'n sentiment of filosofie van teenkanting teen 'n heersende idee (bv. beleid van 'n regering) of 'n entiteit (bv. 'n individu of politieke party wat so 'n beleid ondersteun) uit te spreek. Die woord doleansie kom van doleo in Latyn. Dit beteken letterlik om pyn te ervaar. In geestelike sin beteken dit om te treur of te kla.

Rondom die jare 1880 het heelwat kerkrade en lidmate in Nederland in doleansie gegaan omdat hulle in verset gekom het teen afwykende teologie en teoloë in die gereformeerde kerke daar. Dit het beteken dat hulle nie meer godsdienstige verrigtinge in hulle eie gemeentes sou bywoon wat deur afwykende predikante gelei is nie. Hulle het nie lidmaatskap by die gemeentes waar hulle behoort het, opgesê nie. Hul eerste doel was om die kerk tot sy belydenisgrondslag terug te lei. Dolerende lidmate het egter nie by 'n stille protes en treurlied oor die kerk gebly nie. Daadwerklike pogings is aangewend om die kerk te reformeer en terug te lei na sy belydenisgrondslag. Hierdie pogings is begin by die plaaslike gemeentes waarin gepoog is om die eie kerklike lewe volgens die Woord in te rig.

In 1892 het die Afgeskeie Kerk, 'n kerkgroep wat in 1834 in Nederland onder leiding van di. H. de Cock en P.H. Scholte van die bestaande Nederlandse Hervormde Kerk afgeskei het weens besware teen dié kerk op die gebied van die kerkleer, kerkregering en liturgie, sedert 1869 bekend onder die veranderde naam Christelike Gereformeerde Kerk, verenig met die Nederlandse Gereformeerde kerke, voortgekom uit die Doleansie van 1886, onder die naam Gereformeerde Kerke in Nederland.